Hi xin chào anh chị và các bạn!
Trong cái bài trước thì chúng ta đã có một cái nhìn bao quát về toàn bộ hành trình tự do tài chính gồm có những cái bước nào. Thì ngày hôm nay chúng ta sẽ bắt đầu đi chi tiết vô cái giai đoạn đầu tiên và theo tôi thì cũng là cái giai đoạn khó nhất. Khó là bởi vì người ta thường nói là bất kỳ một cái hành trình nào thì cái giai đoạn khó nhất là cái giai đoạn đi từ nhà ra đường. Cái bước mà khi mà chúng ta thắng được cái sức ỳ và bắt đầu đi những bước đầu tiên.
Bây giờ thì chúng ta bắt đầu chúng ta như vô cái chủ đề chính. Trong cái bài ngày hôm nay tôi sẽ cùng với anh chị đào sâu cái giai đoạn đầu tiên của cái hành trình này, mà cái mục bắt đầu tiên đó là cái cột mốc nợ nần. Nghe nó hơi depressed (buồn nản) nhưng mà đó là các xuất phát điểm của rất là nhiều các bạn trẻ lớn lên ở nước ngoài. Các bạn này thì thường mà khi mà các bạn mới bước ra trường nó là nó sẽ kèm theo một cái gánh nợ ở trên vai. Lý do là ở các nước phương Tây cái văn hóa tự lập của các bạn được hình thành từ rất là sớm. Do đó nên khi mà đã đến cái tuổi đi học đại học thì thường là các bạn này phải tự trang trải tiền học. Và vì đại đa số các trường hợp là các bạn ở thái độ tuổi này cũng chưa có một cái khoản tích lũy nào do đó nên chính phủ ở các nước này họ sẽ có cái chương trình cho vay cho cái việc học đại học nó gọi là Student loan. Và những cái món nợ này nó cũng thường là khá lớn chứ không ít. Ví dụ là ở Mỹ thì trung bình nó là vào khoảng vài chục ngàn, bạn nào học ở những trường đắt tiền thì có khi nó là còn cao hơn nữa. Ở Úc thì những cái chính sách an sinh xã hội nó cao hơn được một chút nên các bạn được ưu đãi hơn nhưng dù sao thì nó vẫn làm những cái khoản nợ rất là lớn. Và những cái khoản nợ này thường là nó sẽ theo các bạn đó trong một cái khoảng thời gian rất là dài. Chính vì vậy nên đối với các bạn ở bên này cái ngày mà các bạn trả được hết cái Student loan cũng là một cái này rất là đặc biệt ở trong đời. Ở Việt Nam mình thì đại đa số trường hợp thì các bạn không có phải vướng vô các khoản nợ này, chủ yếu là do các văn hóa của xã hội của chúng ta. Trừ những trường hợp đặc biệt khó khăn còn thường thì là cha mẹ sẽ mặc định chu cấp cho con cái mình cái việc học đại học do đó nên khi mà các bạn bước ra đời dù là lúc đó là tay trắng nhưng mà ít nhất là các bạn đang ở ngay vạch số 0 không có đến mức là phải xuất phát ở các mạch âm như là các bạn ở nước ngoài. Mấy cái bạn đó là thường là phải mất một thời gian dài thì mới trả xong cái Student loan. Nghĩa là các bạn nó phải mất vài năm thì mới tới được cái vạch xuất phát của các bạn ở Việt Nam. Thì nó là cái cột mốc đầu tiên trong cái hành trình tài chính của chúng ta. Chút nữa thì tôi sẽ quay lại tôi nói chi tiết hơn về cái vụ nợ nần này.
Sau đó thì chúng ta sẽ đến cái mốc thứ hai. Và như là tôi đã nói bên trên đó đây là cái cột mốc bắt đầu của hầu hết các bạn ở Việt Nam. Đó là cái cột mốc ăn bám gia đình, thì ai trong chúng ta cũng có cái giai đoạn ăn bám. Đây là cái giai cho bản thân mình chưa có nuôi được mình lúc đó thì chúng ta sống được là nhờ cái sự chu cấp của cha mẹ. Và theo suy nghĩ của cá nhân tôi thì chúng ta sẽ được phép sống trong các giai đoạn này cho đến năm 18 tuổi là cái năm mà chúng ta chính thức được phép đi làm. Mà theo đúng luật pháp thì 15 tuổi là đã được phép đi làm rồi không phải là 18 đâu. Nhưng mà tôi nói xông xênh là 18 thôi. Ở những cái miền quê nghèo đó thì chúng ta thấy là có những em nhỏ mới chín mười tuổi thôi là đã bắt đầu phải đi làm thuê làm mướn để giúp cho gia đình rồi Rất là tội nghiệp. Thì ở đây tôi không có cái này tôi kêu gọi các bạn 9 10 tuổi là bắt đầu phải đi làm rồi. Bởi vì tôi vẫn nghĩ là cái giai đoạn này nếu được thì nên cố gắng tập trung học. Nhưng mà cái ý của tôi muốn nói ra đây là chỉ riêng cái chuyện mà chúng ta được ăn bám suốt 18 năm đầu đời riêng cái chuyện đó thôi nó cũng đã là một cái sự may mắn rất là lớn so với người khác rồi. Do đó mà tôi nghĩ tới năm 18 tuổi là bắt đầu phải tự biết đứng ở trên cái đôi chân của mình. Nếu mà có đi học đại học thì cùng lắm là được kéo dài ra thêm 4 năm nữa. Nhưng mà kể cả có đi học đại học thì thầm nghĩ tốt nhất là cũng đừng có ăn bám nữa, mình có thể vừa học vừa làm để tự lo cho bản thân mình còn tệ lắm thì cũng phải bớt ăn bám lại chút. Nhu cầu mình cần một trăm phần trăm thì mình thử đi làm trang trải cho mình 50 phần trăm mình ngửa tay mình xin năm mươi phần trăm thôi. Thực ra cái chuyện mà đi làm ở cái giai đoạn này ngoài việc là các bạn có tiền cho bản thân mình thì nó còn có một cái lợi vô hình khác. Cái lợi này nó có liên quan tới cái chủ đề tài chính mà chúng ta nói ngày hôm nay đó là có đi làm thì chúng ta mới bắt đầu chúng ta biết quý trọng đồng tiền.
Cái đoạn này để tôi kể cho các bạn nghe một cái câu chuyện. Hồi đó tôi có một cái cầu nhân viên ở bên Úc, cậu này thì tuy là còn trẻ nhưng mà tính rất là hay. Đặc biệt là còn cũng theo đuổi cái tự do tài chính từ rất là sớm. Đây là những cái trường hợp tôi có nói ở trong cái bài trước đó là những cái bạn may mắn tìm lại được tự do tài chính từ khi còn trẻ. Cậu này cậu ý tên là Jaden, hồi mà cậu Apply vô công ty tôi làm việc thì lúc đó còn mới có 23 tuổi thôi vừa học xong đại học. Thì cái lúc mà phỏng vấn có những cái ứng viên khác kỹ năng chuyên môn tốt hơn rất là nhiều nhưng mà sau đó thì tôi vẫn quyết định tự chọn cậu này là vì cái tính cách của cậu rất là hay. Và cái kết quả là sau vài năm thôi Bây giờ thì cậu đang làm Product list quản lý một cái team gần 20 người ở cái độ tuổi mà mới có 26 tuổi. Và tôi rất là tin là cậu sẽ còn đi xa hơn nữa.
Quay trở lại câu chuyện mà tôi định kể với mọi người. Thì đó là trong một cái lần nói chuyện với Jaden, cậu có kể cho tôi là hồi cậu 15 tuổi thì cậu có đi làm cho 1 cái quán Fastfood và cậu nhận lương là 15 đồng một giờ. Nhân tiện là ở Úc thì là cái mức lương này rất là thấp. Nhưng mà nhờ có các khoảng thời gian đi làm thêm đó mà cậu mới bắt đầu cậu thấy cái giá trị của đồng tiền. Tôi còn nhớ là cậu kể với tôi là đi làm rồi mới thấy là mình chỉ cần uống 3 ly cà phê thôi là nó tương đương với một tiếng làm việc của mình và từ đó là cầu quyết định là cậu không uống cà phê bên ngoài nữa cậu tự pha cà phê ở nhà cậu uống. Thì cái ý mà tôi muốn nói qua cái câu chuyện này là có những thứ mà bình thường khi mà mình ăn bám đó là các bạn không để ý. Nhưng mà khi mà đi làm rồi các bạn mới thấy là kiếm tiền rất là khó từ đó thì các bạn mới bắt đầu quý trọng cái đồng tiền và nhờ vậy các bạn sẽ bắt đầu có được những cái aware (nhận thức) đầu tiên và tiền bạc. Và từ đó thì nó sẽ trở thành cái nền tảng cho những cái hành trình tài chính của các bạn sau này. Thì trong những cái năm này các bạn cứ đi làm Lương ít lương nhiều gì cũng được miễn là các bạn có đi làm thì chắc chắn là các bạn sẽ tích lũy được rất là nhiều thứ có lợi cho bản thân mình và sau này. Khi mà nhìn lại thì tôi chắc chắn là các bạn sẽ tự hào về bản thân mình và mình đã tự đứng được trên cái đôi chân của mình ngay khi mà có thể.
Tóm tắt lại cái suy nghĩ của cá nhân tôi và chúng ta được phép ăn bám cho đến năm 18 tuổi. Lý tưởng nhất là tự nuôi được bản thân mình ngay sau đó, còn không thì cùng lắm là được thêm 4 năm nữa. Nhưng mà trong 4 năm này thì ít nhất là cũng nên đi làm kiếm thêm được phần nào thu nhập. Ăn bám ít lại chút xíu cho đến cái năm mà 22 tuổi thì nhất quyết là phải chuyển qua được giai đoạn tiếp theo đó là các giai đoạn là phải tự nuôi được các bản thân mình. Và nó cũng là cái cột mốc thứ ba ở trong các hành trình tài chính của chúng ta ngày hôm nay.
Bây giờ chúng ta nói thêm một chút về cái giai đoạn thứ ba này. Khi mà tới các giai đoạn thứ ba thì nghĩa là từ nay các bạn có thể tự làm ra được tiền để nuôi được bản thân mình. Và đây là một cái giai đoạn rất là quan trọng vì nó giống như là cái cột mốc giữa cái việc biết bơi và không biết bơi vậy. Với những cái bạn mà không biết bơi thì trước đây nếu mà các bạn không có ai đỡ không có phao thì các bạn sẽ tìm em còn từ nay sau khi mà nó qua được cái cột mốc này rồi thì không có cái gì hết thì các bạn vẫn có thể nổi được. Các bạn vẫn có thể sống được mà không cần bất kỳ một cái sự trợ giúp nào từ bên ngoài. Nói một cách hơi xui xẻo một chút đó là lỡ mà ngày mai mà gia đình các bạn có mất sạch hết tất cả không còn ai chu cấp cho các bạn thì các bạn vẫn có thể tồn tại được. Và thậm chí là nếu mà khéo thì các bạn còn có thể lo được cho người khác nữa. Còn không thì ít nhất là các bạn cũng tự nuôi được bản thân mình. Nhưng mà ở cái giai đoạn này nó cũng tiềm ẩn một số cái rủi ro mà nếu không cẩn thận thì nó sẽ dễ đẩy khác bạn không chỉ là về cái bước 2 mà thậm chí là luôn cả về các bước 1 đó là cái bước nợ nần. Tại sao mà tôi nói như vậy cái lý do đó là thường ở trong cái giai đoạn ăn bám, cần gì thì các bạn về xin gia đình hiếm khi nào các bạn đi mượn nợ. Có chứ không phải là không nhưng mà nó ít. Còn khi mà các bạn đang ở cái giai đoạn mà các bạn đã tự làm đã được tiền rồi thì các bạn đã bắt đầu quen mấy cái việc chi tiêu và nếu mà không có cái kế hoạch để bảo quản lý chi tiêu rồi không may các bạn sa đà vào một số cái thứ nó không có tốt cộng thêm với cái tâm lý lúc này là mình đã đi làm rồi mình sẽ trả nợ được thì nó sẽ dễ làm cho các bạn rất vào các trạng thái nợ nần.
Thì ở đây tôi không có nói đến cái chuyện là não tốt hay nợ xấu, có một cái khái niệm nữa là nợ tốt nhưng mà tôi sẽ nói chi tiết ở trong các bước sau. Còn riêng trong cái trường hợp này thì gần như một trăm phần trăm đó là nợ xấu, mà đã là nợ xấu thì nó sẽ rất là mệt mỏi ở trong cuộc sống của các bạn Khi mà các bạn đã mắc nợ rồi thì cái chất lượng cuộc sống đó sẽ giảm đi rất là nhiều. Khi mà các bạn đã mắc nở trong các trường hợp này đó hiện lý tưởng nhất đó là các bạn nợ bạn bè hoặc là nợ người thân họ cho bạn mượn không có lãi suất. Kể cả trong các trường hợp này các bạn cũng phải sống với các áp lực trả nợ. Mà đa số các trường hợp khi mà đã lâm vô cái cảnh nợ này đó thì thường là các bạn cũng đang ở các bạn thái là làm được đồng nào xài hết đồng đó. Thậm chí là còn không đủ nữa thì không đủ nên mới phải đi mượn nợ thì lấy lâu ra đồng nào dư để mà trả nợ. Khi đó chỉ có một cái lựa chọn duy nhất là khất dần hứa hẹn ngày này qua ngày nọ. Mà cái việc đó thì nó sẽ làm mình mất đi một cái thứ nó quý hơn rất là nhiều đó là uy tín, mà uy tín và một cái thứ rất là quan trọng ở trong cuộc sống. Hồi trẻ chúng ta ít khi để ý tới cái này nhưng mà càng lớn các bạn sẽ càng nhận ra làm mất uy tín là một trong những cái mất rất là lớn. Chưa kể là những trường hợp này là thường nợ nhiều chỗ chứ không phải chỉ nợ một chỗ rồi đến một cái lúc là đành phải trốn nợ luôn. Thì lúc này các bạn sẽ mất thêm một thứ nữa đã làm mất tư cách. Mà mất cái này thì chắc là tôi cũng không cần phải nói thêm nữa là nó hại tới mức nào. Chưa kể là các bạn còn mất thêm một thứ nữa mà thường là lúc này là các bạn không còn tâm trí để ý thế góc độ này nữa đó là các bạn mất đi những người thật sự tốt với mình. Thường thì không có ai dại gì để cho ai mượn không cái kiểu này hết những người mà người ta thật sự lo cho bạn quan tâm tới bạn thì người ta mới cho bạn mượn tiền cái kiểu này. Và những cái người vậy nó không có nhiều ở trong cuộc sống, khi các bạn để mất họ là một cái điều rất là đáng tiếc.
Đó là nãy giờ tôi chỉ mới nói tới cái trường hợp là cho mượn không không có lãi suất, giờ tôi bắt đầu thấy nói tới cái trường hợp này nợ có lãi suất. Thì đẹp nhất ở trong cái dạng nào này đó là nợ ngân hàng. Các ngân hàng thường là họ rất là giàu tài nguyên, một trong những nguồn thu chính của các ngân hàng đó là từ tiền lãi suất của các bạn. Nói một cách khác là khi mà bạn đi vay nợ ngân hàng thì các bạn đang nai lưng ra để mà làm giàu cho ngân hàng. Những cái dạng nợ này nó có thể là Vay cá nhân hoặc là Vay mua xe. Vay mua xe thì chắc ở Việt Nam mình ít hoặc là phổ biến nhất là cái nợ thẻ tín dụng. Thường thì những cái này lãi suất rất là cao. Khi mà viết bài này thì tôi có kiểm tra thử và tôi thấy là trung bình lãi suất thẻ tín dụng ở Việt Nam Nó rất nhiều, khoảng tầm từ 2% đến 4% một tháng. Nghe qua chỉ có vài phần trăm một tháng thì có thể là các bạn nghĩ nó không nhiều nhưng mà thật ra đó là một cái con số rất là lớn. Để tôi đưa một số với ví dụ để cho các bạn so sánh thì các bạn sẽ thấy là nó cao như thế nào.
Cái ví dụ đầu tiên đó là khi các bạn có tiền các bạn đi gửi tiết kiệm có kỳ hạn thì ở đây tôi sẽ lấy một cái mốc khá là cao đó là các kỳ hạn 12 tháng. Còn nếu mà các bạn gửi các kỳ hạn ngắn hơn thì nó sẽ còn ít hơn nữa. Thì với các kỳ hạn 12 tháng này cái lãi suất mà các bạn nhận được nó vào khoảng 5% cho 1 năm. Nghĩa là so với cái nợ thẻ tín dụng kia thì cái lãi suất mà các bạn phải trả nói nhiều gấp khoảng 6 lần so với cái số tiền lãi mà bạn sẽ nhận được khi mà bạn gửi tiết kiệm có kỳ hạn. Còn nếu mà so với các mức cao nhất mà nó hơn 40 mấy phần trăm kia đó thì nó gần gấp 10 lần.
Một cái ví dụ khác nữa là bây giờ chỉ dù các bạn không gửi ngân hàng mà các bạn đầu tư vào thị trường chứng khoán là cái nơi mà các tỷ lệ rủi ro nó nhiều hơn và do đó nên cái tỷ suất lợi nhuận nó cũng cao hơn. Bây giờ tôi sẽ không nói về đây các bạn thua thì trung bình mỗi năm khi tỷ lệ Return được cho là tốt của các quý ETF thì nó sẽ rơi vào khoảng 10 đến 15 phần trăm. Quỹ nào mà Return được 15 phần trăm là đã là tốt lắm rồi. Nhưng tiện cũng nói thêm đây là cái tỷ lệ vì tên trung bình ở thị trường chứng khoán ở Mỹ và Úc. Còn ở thị trường chứng khoán Việt Nam thì do là tôi không có đầu tư nên tôi không biết. Nhưng mà tôi đoán là ETF thì trung bình nó cũng sẽ rơi đâu đó và với con số này.
Nghĩa là qua hai cái ví dụ trên chúng ta thấy là nếu mà gửi ngân hàng thì chúng ta sẽ được khoảng 5%/năm. Còn đầu tư vào thị trường chứng khoán ở hai kịch bản và thị trường của for tốt thì chúng ta sẽ được khoảng từ 10 đến 15%/năm. Còn cái nào thẻ tín dụng mà chúng ta vừa nói lúc nãy đó là từ 30 đến 40%/năm. Nghĩa là nó cao hơn rất là nhiều lần so với những cái kênh đầu tư khác. Thì tôi hi vọng là tới cái đoạn này là các bạn bắt đầu thấy là hơi hơi sợ cái vụ nợ rồi.
Chưa hết nãy giờ tôi chỉ mới nói về nợ ngân hàng là cái dạng nợ tử tế nhất vì ngân hàng hoạt động theo đúng pháp luật và đúng cam kết. Còn những cái trường hợp mà đụng vô cái dạng mà vay nóng hoặc là cho vay nặng lãi hoặc là nợ giang hồ gì đó thì chắc là tôi cũng không cần phải phân tích thêm là nó kinh khủng tới mức nào. Và xuất có những trường hợp này là họ tính bằng ngày chứ không có tính bằng tháng 2 bằng năm nữa. Và những cái người này thì họ rất là giỏi trong cái việc làm áp lực để cho cái cuộc sống của các bạn là luôn luôn ở trong các trạng thái là cực kỳ căng thẳng. Thì tôi rất là xin lỗi những ai đang xem cái bài này mà đang ở trong các hoàn cảnh nợ nần như vậy. Tôi không có cái ý định là nói một cách quá tiêu cực về cái tình trạng của các anh chị. Sở dĩ mà tôi Phân tích kỹ cái đoạn này để cho cả anh chị thấy được cái tác hại của nợ xấu. Từ đó để cho các anh chị có quyết tâm thoát ra khỏi cái giai đoạn này. Và ở trong cái phần sau thì tôi sẽ chia sẻ cho các anh chị một số các phương pháp để mà dần dần thoát ở giai đoạn nào này sao cho nó hiệu quả nhất.
Quay trở lại các giai đoạn số 3 mà chúng ta đang nói đó là cái giai đoạn mà chúng ta đi làm lãnh lương hàng tháng nghĩa là chúng tanh tượng nuôi được bản thân mình. Thì đây là cái giai đoạn của đại đa số các bạn trẻ hiện tại và trong khá nhiều trường hợp có nhiều người sẽ dừng lại cái giai đoạn này và sống như vậy cho tới hết đời luôn. Mà nó không phải chỉ là ở Việt Nam không đâu ở các nước phương tây cũng vậy đặc biệt là ở Mỹ và cái cách sống này nó sẽ làm sẽ cuộc sống của chúng ta rất là không an toàn. Lỡ mà có cái gì đó bất trắc hoặc là khó một cái khoảng nào đó bất ngờ cần phải chi hoặc tệ hơn nữa là bị mất đi cái nguồn thu nhập cụ thể là bị mất tiền thì mọi thứ nó sẽ rất là trầm trọng. Nó là lý do mà tại sao mà ở Mỹ người ta rất là sợ bị mất việc. Nhiều khi họ làm cả đời 1 cái công việc mà họ không thể tích nhưng họ cũng không dám đổi chính là cái áp lực sống theo cái kiểu cái làm tháng nào tiêu hết tháng đó.
Ở Việt Nam mình thì mọi thứ nó có thể là nó dễ thở hơn một chút vì về cơ bản là Việt Nam đi tìm việc dễ hơn. Bị đuổi chỗ này thì các bạn đi sang chỗ khác các bạn xin việc. Tuy nhiên kể cả con vậy thì cái cảnh sống mà theo từng tháng lương như vậy nó cũng rất là hạn chế chúng ta làm những cái điều khác. Các bạn rất là khó nhúc nhích cọ cựa gì được.
Đó là lý do tại sao mà tôi để ba cái cột mốc này nợ nần ăn bám và kể cả là tự nuôi được bản thân mình vô cái giai đoạn căng thẳng và bất an. Nhưng mà như nãy giờ tôi có nói đó có một cái sự thật đó là theo thống kê là có rất là nhiều người bị kẹt ở các bước số 3 này cả đời. Với những cái người đó thì cả cuộc đời họ sống làm được bao nhiêu là họ xài hết bấy nhiêu, thậm chí là làm được bao nhiêu thì trả nợ hết hơn nữa còn phân nửa còn lại là xài hết. Tuy nhiên tôi hy vọng là các bạn đang theo dõi các Bài viết này các bạn đã ít nhiều có được cái nhận thức nhất định thì các bạn sẽ không có để mình dừng lại ở các bước đó. Và để làm được cái điều đó thì ngay khi mà đến với cột mốc số 3 là chúng ta phải ngay lập tức có cái kế hoạch để mà chuẩn bị cho các bước tiếp theo. Để từ đó nhanh chóng bước ngang qua một cái giai đoạn mới tôi gọi nó là cái giai đoạn Theo dõi và Kiến tạo.
Thì ở các tập tiếp theo tôi sẽ đi sâu và chia sẻ cho các anh chị toàn bộ cái bước ở các giai đoạn 2. Đặc biệt là tôi sẽ hướng dẫn cho các anh chị cái cách để mà setup các hoạt động theo dõi chi tiêu sao cho nó hiệu quả nhất cũng như cách để mà thoát ra được cái tình trạng nợ nần một cách nhanh nhất. Còn trong cái bài này thì tôi xin phép thì kết thúc tại đây. Nếu mà anh chị thấy những cái nội dung tôi chia sẻ trong cái bài này nó là bổ ích cho xung quanh thì nhờ anh chị chia sẻ với bạn bè của mình.
Cảm ơn sự theo dõi của các anh chị và hẹn gặp lại các anh chị và các bạn vào các bài sau!!!
Nguồn: Hieu.tv